Oto i on – pierwszy artykuł. Trochę się natrudziłam, abyś mógł go przeczytać, bo – zanim zaczęłam pisać – musiałam podjąć wyzwanie, jakim było stworzenie tej witryny: domena, hosting, wybór szaty graficznej… To wszystko było dla mnie nowością. Ale poradziłam sobie, bo nie ma rzeczy niemożliwych. I oto jest! “Kultura Języka” do Twojej dyspozycji! Ale… jak właściwie rozumieć termin “kultura języka”, którego użyłam jako nazwy mojej strony? O tym właśnie jest pierwszy artykuł.
Moim celem jest pisanie w taki sposób, aby rozumiało mnie jak największe grono czytelników, dlatego tytułowe zagadnienie opiszę krótko i konkretnie:
- Kultura języka cechuje osobę, która dba o to, jak mówi i pisze. Dla takiej osoby ważna jest poprawność językowa wypowiedzi, jej estetyka i sprawność. Taka osoba szanuje swojego rozmówcę (czytelnika). Kultura języka jest więc pewnym zestawem umiejętności i postaw.
- Kultura języka to skrótowe określenie działalności kulturalnojęzykowej, na którą składa się np. poradnictwo językowe.
- Omawiany termin to też nazwa dyscypliny naukowej. Na studiach (zwłaszcza polonistycznych) jest przedmiot o tej nazwie (pisany małymi literami!).
Z mojego punktu widzenia, jako autorki tej strony internetowej, najważniejsze jest pierwsze rozumienie kultury języka, ponieważ chcę pisać przede wszystkim o czterech elementach: poprawności i sprawności językowej oraz estetyce i etyce słowa. Krótko omówię każdy element.
- Poprawność językowa jest niezbędnym warunkiem dobrego tekstu (mówionego i pisanego). Odbiorca wypowiedzi ma przecież koncentrować się na treści, dlatego nie powinien się rozpraszać błędami i usterkami językowymi.
- Nadawca odznaczający się sprawnością językową zna różne odmiany i style języka, dzięki czemu potrafi dobrać właściwy sposób przekazu do sytuacji, w której się znajduje (posłuży się innym językiem na spotkaniu ze znajomymi, a innym – podczas rozmowy o pracę).
- Tekstem mówionym estetycznym nazwiemy ten wypowiedziany starannie (wyraźnie), bez wulgaryzmów czy naleciałości gwarowych. Tekst pisany odbierzemy pozytywnie jeśli np. jest obrazowy, cechuje go bogactwo słownictwa i nie trzeba zgadywać, co autor miał na myśli (ma to również związek z poprawnością językową).
- O etyce słowa mówimy wtedy, gdy nadawca i odbiorca tekstu szanują się wzajemnie – traktują się podmiotowo (nie – przedmiotowo), nie narzucają własnych poglądów, chcą się wzajemnie słuchać. Odbiorca tekstu ma prawo oczekiwać, że dowie się prawdy, nie zostanie zastraszony czy zmanipulowany. Nadawca zaś – że zostanie wysłuchany uważnie, a słuchacz (czytelnik) nie będzie zawczasu uprzedzony.
Oczywiste jest, że te elementy kultury języka przenikają się wzajemnie (np. objawem szacunku wobec odbiorcy jest przecież staranność i poprawność językowa wypowiedzi). Ten prosty schemat, który umieściłam obok tekstu, obrazuje te powiązania.
Jestem ciekawa, który element kultury języka najbardziej Cię zainteresował. Zostawiam pole komentarza do Twojej dyspozycji!
