Chcesz wiedzieć, jak poprawnie odmienić Google, YouTube, Facebook, Skype, pendrive? Nazwy podstawowe są proste, ale sprawa się komplikuje, gdy przyjdzie ci je odmienić, np. Lubię oglądać filmy na (YouTube), Siostra kopiuje pliki z mojego (pendrive). Jak to zrobić?

Poniższa tabela zawiera poprawnie zapisane nazwy:

M. (kto? co?)FacebookGoogleYouTubeSkypependrive
D. (kogo? czego?)FacebookaGoogle’aYouTube’aSkype’apendrive’a
C. (komu? czemu?)FacebookowiGoogle’owiYouTube’owi Skype’owipendrive’owi
B. (kogo? co?)
(potocznie)
FacebookaGoogle’aYouTube’aSkype’apendrive’a
B. (kogo? co?)
(starannie)
FacebookGoogleYouTubeSkypependrive
N. (kim? czym?)FacebookiemGoogle’emYouTube’emSkype’empendrive’em
Msc. (o kim? o czym?)o Facebookuo Google’uo YouTubieo Skypieo pendrivie
lub:
o pendriwie

Więc już wiesz, jak odmienić Google, YouTube, Facebook, Skype, pendrive! To teraz wyjaśnię, dlaczego tak się je zapisuje.

Kluczem jest wymowa w odmianie nazw Google, YouTube, Facebook, Skype, pendrive

Najważniejsza zasada jest prosta! Kluczem do sukcesu jest wymowa:

Jeśli zakończenie wyrazu wymawiamy inaczej, niż piszemy, to w odmianie przed polską końcówką należy postawić apostrof.

Odmiana YouTube

Czyli jeśli YouTube wymawiamy [jutjup]*, czyli pomijamy ostatnią zapisaną literę e (tzw. e nieme). Jeśli więc zapisujemy nazwę tego serwisu w przypadku innym niż mianownik, używamy apostrofu:

Przedziwnie wygląda ten odmieniony YouTube, prawda? Wielka litera w środku wyrazu, niewymawiane e, apostrof i dopisana polska końcówka.

* Lub jeśli wolisz: [ju tub]. Jednak nie ma to żadnego wpływu na pisownię.

Odmiana Facebook

Apostrof pominiemy, gdy będziemy odmieniać nazwę portalu społecznościowego Facebook. Tutaj bowiem ostatnia widoczna litera jest taka sama jak wymawiana głoska („k”):

Zasada odmiany nazw: Google, YouTube, Facebook, Skype, pendrive

A oto powyższe wyjaśnienia ujęte w wersji przystępnej dla wzrokowców:

Kiedy postawić apostrof - zasada na przykładzie nazwy YouTube.

Kiedy nie stawiać apostrofu - zasada na przykładzie nazwy Facebook.

Z YouTube’em – skąd to podwójne E

Pewnie zwróciłeś uwagę, że w tabeli na początku strony niektóre rzeczowniki miały zdublowane e – stało ono przed apostrofem i po nim (np. z YouTube’em). Mogło ci się to wydać dziwne, bo niby po co dopisywać po apostrofie literę, która przed nim już jest? Ano po to, aby w pisowni oddać wymowę odmienionego rzeczownika. Jeśli po apostrofie pomijałoby się e, oznaczałoby to, że się go też nie czyta. Gdyby więc pisało się: z YouTube’m (co jest błędne), należałoby odczytywać: [ju tjubm], bo przecież to e przed apostrofem jest nieme, czyli się go nie wymawia. Polska końcówka to -em i właśnie w tej postaci powinna się znaleźć po apostrofie:

Oczywiście problem nie istnieje przy wyrazach zakończonych inaczej niż e niemym, np. Facebook (z Facebookiem).

Na YouTubie – gdzie zniknęło E?

Gdy oglądasz coś na [ju tjubje], umawiasz się z kimś na [skajpie], czy masz coś na [pendrajwie], zdajesz sobie sprawę z tego czy nie, zmiękczasz końcowe spółgłoski:

Aby to zmiękczenie oddać w pisowni, trzeba spolszczyć końcówkę, czyli zrezygnować z e niemego i apostrofu. Dodatkowo w wyrazie pendrive można zastąpić obce v rodzimym w, którego zmiękczanie jest dla nas naturalne (np. wiek, większość, wiertło):

To ostatnie – pendriwie – wygląda najdziwniej. Można się pomylić i przeczytać [pendriwje] zamiast [pendrajwje]. Jestem zwolenniczką pełnego spolszczenia pisowni: pendrajw, na pendrajwie. Skoro mamy komputer i smartfon, dlaczego by nie mieć i pendrajwa? Mnie się podoba i uważam, że wygląda dobrze.

Na YouTube czy na YouTubie? Odmieniać czy nie?

Jeśli zajrzysz do słownika ortograficznego, znajdziesz tam informację, że zarówno Google, jak i YouTube to nazwy nieodmienne. Nie trzeba długo szukać, żeby się przekonać, że Polacy jednak je odmieniają. Czyli można odmieniać, czy nie?

I tak, i nie – zależy od sytuacji. Jeśli chcesz brzmieć oficjalnie lub bardzo starannie, używaj form mianownikowych (znalazłam w Google, film na YouTube). Ale tak na co dzień nikt się nie obrazi, jeśli obejrzysz film na YouTubie lub znajdziesz coś w Google’u.

Zaliczam się do grupy osób odmieniających omawiane nazwy. Po prostu dobrze mi one brzmią. Tak samo odmieniam nazwę sklepu z meblami – Ikeę i jestem zwolenniczką uznania kakaa za formę poprawną w ogóle, nie tylko w języku potocznym.

Jeśli jednak dziwnie ci brzmią zdania: Znalazłem to zdjęcie w Google, Zwiastun filmu można obejrzeć na YouTube, możesz wybrać wariant neutralny. Postaw przed nazwą rzeczownik pospolity, którego odmiana jest bezsprzeczna, np.:

Oczywiście to rozwiązanie można stosować również na co dzień. Tylko… czy takie sformułowania nie brzmią trochę sztucznie?

Dostałam mejl czy mejla? Jak to odmienić?

W tabeli odmiany na początku artykułu podałam dwie formy rzeczowników w bierniku:

M. (kto? co?)FacebookGoogleYouTubeSkypependrive
D. (kogo? czego?)FacebookaGoogle’aYouTube’aSkype’apendrive’a
C. (komu? czemu?)FacebookowiGoogle’owiYouTube’owi Skype’owipendrive’owi
B. (kogo? co?)
(potocznie)
FacebookaGoogle’aYouTube’aSkype’apendrive’a
B. (kogo? co?)
(starannie)
FacebookGoogleYouTubeSkypependrive
N. (kim? czym?)FacebookiemGoogle’emYouTube’emSkype’empendrive’em
Msc. (o kim? o czym?)o Facebookuo Google’uo YouTubieo Skypieo pendrivie
lub:
o pendriwie
Odmiana nazw: Facebook, Google, YouTube, Skype, pendrive

Niech zgadnę: bliższe ci są te, które opisałam jako potoczne? No właśnie. Codzienność to potoczność, więc częściej usłyszysz formy biernika brzmiącego jak dopełniacz, np.

Również:

* Więcej o skrótowcach pisałam tutaj.

Staranną odmianę polszczyzny cechują formy biernika równego mianownikowi. Czyli:

No i to tyle. Proste, prawda?

10 odpowiedzi

  1. Super!!!
    Proszę o następne wskazówki.
    Twoja strona powinna być obowiązkowa dla wszystkich licealistów i dziennikarzy :)
    Jagoda

  2. No prościej się nie dało ;) Może wreszcie zapamiętam! :) Super pomysł z tymi obrazkami – tak szybciej zrozumiałam i na pewno lepiej zapamiętam. Extra! (czy ekstra?)

  3. Jeszcze jedna rzecz mnie zastanawia: jak napisać np. „dziewczyny z BOKu” czy „dziewczyny z BOK’u”? Gdzie BOK to Biuro Obsługi Klienta.

    1. BOK, czyli Biuro Obsługi Klienta, to skrótowiec. Do skrótowców końcówki dopisujemy zawsze po dywizie (czyli najkrótszej kresce: „-„, na klawiaturze klawisz ten jest obok zera). Czyli Twój przykład powinien wyglądać następująco: dziewczyny z BOK-u.
      Więcej o skrótowcach literowych: https://kulturajezyka.pl/jak-odmienic-pit/

  4. czasem dobrze jest znać znaczenie słów angielskich i ich pochodzenie. Moje skojarzenia na temat „Tube” to wanna, balia do kąpieli i tuba megafonu na manifestacjach publicznych.

    1. Jest to nazwa własna obcego pochodzenia, w związku z tym rządzi się swoimi prawami. Chyba tylko tyle można w tej kwestii powiedzieć. Serdecznie pozdrawiam!

  5. Dzień dobry, zastanawia mnie jedna kwestia – skoro możemy pominąć apostrof i stworzyć bardziej przystępną wersję „YouTubie/ Skypie” (chociaż w mojej ocenie YouTube’ie i Skype’ie byłoby jeszcze w miarę akceptowalne), to dlaczego nie piszemy YouTubem/ Skypem? Podwójne „e” razi mnie od zawsze w takich odmianach i wydaje mi się, że te wersje bez apostrofu jakoś bronią się. Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź :-)

    1. Na wstępie przepraszam za późną odpowiedź.
      Rzeczywiście dwa „e” obok siebie rozdzielone apostrofem wyglądają dziwnie. Apostrof sygnalizuje, że tego pierwszego „e” – się po prostu nie czyta. Gdyby go pominąć, musielibyśmy odczytać [jutubeem] – z podwojonym „e”.
      Jeśli chodzi o pominięcie apostrofu w formie miejscownika („na YouTubie”). Robimy tak, ponieważ następuje zmiękczenie „b” przez „i”. W takim wypadku te dwie litery MUSZĄ stać obok siebie.
      Serdecznie pozdrawiam!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.