Słyszałeś pojęcie kultura języka i zastanawiasz się, co to jest? Sformułowania tego można użyć aż w trzech kontekstach. Na kulturę języka w najczęstszym rozumieniu składają się poprawność i sprawność językowa, estetyka i etyka słowa.
Co to jest kultura języka małymi literami
Kultura języka cechuje osobę, która dba o to, jak mówi i pisze. Dla takiej osoby ważna jest poprawność językowa wypowiedzi, jej estetyka i sprawność. Taka osoba szanuje swojego rozmówcę (czytelnika). Kultura języka jest więc pewnym zestawem umiejętności i postaw.
Kultura języka to skrótowe określenie działalności kulturalnojęzykowej, na którą składa się np. poradnictwo językowe.
Omawiany termin to też nazwa dyscypliny naukowej. Na studiach (zwłaszcza polonistycznych) jest przedmiot o tej nazwie. Pamiętamy, by przedmioty szkolne pisać małymi literami, bo to nie są nazwy własne, o czym pisałam w tym artykule.
Krótko omówię każdy element.
Kultura języka i poprawność językowa
Poprawność językowa jest niezbędnym warunkiem dobrego tekstu (mówionego i pisanego). Odbiorca wypowiedzi ma przecież koncentrować się na treści, dlatego nie powinien się rozpraszać błędami i usterkami językowymi.
Sprawność językowa
Nadawca odznaczający się sprawnością językową zna różne odmiany i style języka, dzięki czemu potrafi dobrać właściwy sposób przekazu do sytuacji, w której się znajduje.
Taka osoba posłuży się innym językiem na spotkaniu ze znajomymi, a innym – podczas rozmowy o pracę.
Estetyka wypowiedzi
Tekstem mówionym estetycznym nazwiemy ten wypowiedziany starannie, czyli też wyraźnie, bez wulgaryzmów czy naleciałości gwarowych.
Tekst pisany odbierzemy pozytywnie jeśli np. jest obrazowy, cechuje go bogactwo słownictwa i nie trzeba zgadywać, co autor miał na myśli. Ma to oczywiście związek z poprawnością językową.
Etyka słowa
O etyce słowa mówimy wtedy, gdy rozmówcy szanują się wzajemnie – nie narzucają własnych poglądów, chcą się wzajemnie słuchać. Odbiorca tekstu ma prawo oczekiwać, że dowie się prawdy, nie zostanie zastraszony czy zmanipulowany. Nadawca zaś – że zostanie wysłuchany uważnie, a słuchacz (czytelnik) nie będzie zawczasu uprzedzony.
Kultura języka jako całość
Oczywiste jest, że te elementy kultury języka przenikają się wzajemnie. Przecież objawem szacunku wobec odbiorcy jest przecież staranność i poprawność językowa wypowiedzi.
Jestem ciekawa, który element kultury języka najbardziej Cię zainteresował. Zostawiam pole komentarza do twojej dyspozycji!
Post scriptum
Aż łezka się w oku kręci, bo to był mój pierwszy artykuł na stronie. Przez 7 lat miał trochę inną postać niż obecnie, bo w 2022 r. mój blog przeszedł metamorfozę.
A w 2015 r. ten artykuł miał następującą treść:
Oto i on – pierwszy artykuł. Trochę się natrudziłam, abyś mógł go przeczytać, bo – zanim zaczęłam pisać – musiałam podjąć wyzwanie, jakim było stworzenie tej witryny: domena, hosting, wybór szaty graficznej… To wszystko było dla mnie nowością. Ale poradziłam sobie, bo nie ma rzeczy niemożliwych. I oto jest! Kultura Języka do twojej dyspozycji!
Ale… jak właściwie rozumieć termin kultura języka, którego użyłam jako nazwy mojej strony? O tym właśnie jest pierwszy artykuł.